نمایشگاه مروری بر آثار دهه ۹۰ قاسم حاجی زاده
توضیحات و استیتمنت نمایشگاه
احضار گذشته در اکنونِ نقاشیهای قاسم حاجیزاده نشانی از حسرت برای زمان از دسترفته ندارد. گذشته در آثار او از شکوه جهان شاهزادهها و برگزیدگان و فاتحان عاری میشود. چهرههای آشنا در تابلوهای او دیگر همان چهرههای آشنا نیستند. عکسهای به یادماندنی نویسندگان و شاعران، به درخشش گذشته یادآوری نمیشوند. او میراث سنگین پیشینیان را بر شانههای نحیف امروز ما نمیگذارد. از آثار او بوی نوستالژی و ناله غم غربت نمیآید و اثری از گندهگوئیهای خودبزرگبینانه و «آه چه بودیم و چه شدیم» نیست. پس چه چیز ما را در برابر آثار او به فکر وا میدارد؟ تعجب و گاه لبخند ما از حلول روح عکس در کالبد نقاشیهای او از کجا میآید؟ قاسم حاجیزاده گذشته را تقلید نمیکند، او عکسها را همانطور که بودند پیش چشم ما نمیآورد، در نگاه او سلسلهمراتب و مرز فرهنگ رسمی و مسلط با فرهنگ غیررسمی و مطرود از میان میرود تا فرصت شوخی با تاریخ فراهم آید. کار او این است که نگاه بیننده به گذشته را با نگاه خود تغییر دهد. او حرکت چشمهای بیننده را در اختیار میگیرد تا نه بر سطح عکس بلغزد و برود، و نه در عمق نوستالژیک آن غرق شود. او گذشته را از ریخت میاندازد تا به تصاویر تاریخی مشکوک و مردد لبخند بزنیم. تاریخنگاری نقاشیهای حاجیزاده تاریخ مردمیست که هیچگاه فاتح نبودهاند. درویشی سوار بر گاو؛ نویسندهای ناامید لحظاتی پس از خودکشی ناکام؛ مغز هندسی شاعر نوگرا؛ مبارز شکستخورده؛ آدمهائی با جنسیت مبهم؛ شیرانِ نرِ ماسیده بر بوم با آن خورشید خانمهای شوخ و شنگ، صحنههائی از کار روزمره مردم ایران در گذشتههای دور و عکسهای یادگاری که با شوخ چشمی نقاش، چیزی را به یاد نمیآورند. این تصاویر گوناگون همگی در یک نقطه به هم میرسند و آن احضار «روح گذشته» بی هیچ حسرتی برای «گذشته» است. مجموعه حاضر مرور آثار اوست، آثاری که هر کدام بخشی از ایده او در نگاه به تاریخ را نمایندگی میکنند. علی قلی پور