هنر گرافیتی

اصطلاح گرافیتی در اواسط قرن 19 به واسطه ی کشف دیوارنگاری های موجود در پومپی رواج پیدا کرد. تحقیق های زیادی که در راستای این هنر شکل گرفته، نشان میدهد که آثار دیوارنگاری قدمت بیشتری دارند.
نمونه های اولیه ی دیوارنگاری به ماقبل از تاریخ برمیگردد که تمدن های اولیه به وسیله استخوان حیوانات و رنگدانه ها آثاری بر دیواره غارها به تصویر کشیده اند. از دیگر تمدن هایی که آثار گرافیتی و دیوارنگاری در آنها مشاهده میشود میتوان به یونان باستان، رم، مصر و ایران اشاره کرد.
گرافیتی یا دیوارنگاری شامل اشکال، نمادها، فرم ها و نوشته هایی ساده یا پیچیده ایی هستند که در بافت شهری بر روی سطوح مختلف مکان های عمومی برای بیان مفاهیم متعدد خلق میشوند. شیوه ی ارائه ی این آثار زمینه را برای هنرمندان فراهم کرده که هنر گرافیتی را راهی برای بیان عقاید و مطرح کردن دیدگاه های خود به طور مستقیم با اجتماع بدانند.
دیوارنگاری، رسانه ایی برای بیان مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی تبلیغات و زیباسازی شهری مورد استفاده قرار میگیرد. دیوارنگاری در بسیاری از کشورها به دو دسته ی مردمی و دولتی تقسیم میشوند. 

آثار گرافیتی از نظر بصری، رسالت و هدفی که از به تصویر کشیدن آنها وجود دارد، چنان متنوع و ماهرانه هستند که باعث به وجود آمدن زیرشاخه ها و سبک های متعددی شده است. گرافیتی های نوشتاری در دنیای هنر گرافیتی بیش از گرافیتی های تصویری مورد توجه قرار گرفته که در ادامه به معرفی تعدادی از سبک های گرافیتی می پردازیم.

امضای مخصوص هنرمندان این سبک است که با سرعت زیاد و بر روی سطوح عمومی و بافت شهری کشیده میشوند.

 نوشته و کلماتی که با طرح خاص هنرمند و در 2رنگ متفاوت، همراه با دورگیری کشیده میشود. مدت زمانی که هنرمند برای کشیده آن صرف میکند معمولا کمتر از 5دقیقه است.

به آثار گرافیتی گفته میشود که بر روی دیواره بیرونی قطارهای شهری و دیواره های کنار خیابان مخصوصا اتوبان ها به تصویر کشیده میشوند.

این سبک سریع ترین روش خلق آثاری گرافیتی است. کافیست هنرمند گرافیتی طرح مورد نظر خود را در محیط امن مانند کارگاه یا خانه خود کشیده، از آن تعدادی پرینت کند سپس در کثری از ثانیه اثر خود را بر سطوح متفاوت بچسباند.

شامل آثاری میشود که با رنگ های گوناگون و با طراحی ماهرانه و دقیق، طی دفعات متعدد کشیده میشوند.

دراین سبک آثار با صورت بالا همراه با نقوش پیچیده ثبت میشوند و علت آن استفاده از شابلون هایی است که توسط هنرمند خلق شده و فقط کافیست آن را روی بستر مورد نظر خود گذاشته و با استفاده از اسپری طرح خود را ثبت کند.

قدیمی ترین و پیچیده ترین سبک گرافیتی است. آثار این سبک دارای حروف و نوشته ها و اشکال و فرم های پیچبده، درهم و ناخوانا هستند که به سادگی قابل تشخیص نیست.

از متریال رایج و کاربردی در اجرای آثار گرافیتی میتوان به اسپرهای رنگی و همچنین رنگ و قلم موها اشاره کرد.
وجه اشتراکی که در اکثر آثار گرافیتی به چشم میخورند، تلاش هنرمند برای برقراری ارتباط بیشتر و عمیق تر با مخاطب خود به وسیله عناصر بصری متفاوت و اسپری های رنگی بر روی جداره های شهر است. هنرمندان تلاش میکنند که با ایجاد آثار گرافیتی، عقاید و اعتراض های خود را نسبت به جامعه، سیاست و فرهنگ به گوش مردمان و مسئولان آن کشور برسانند.
بر اساس نظریه های تعداد زیادی از پژوهشگران و منتقدین هنری، گرافیتی نوعی هنر مردمی است که تاثیر و کاربرد زیادی در دستیابی به اهداف سیاسی و ملی دارد. در عصرهایی که اعترضات سیاسی و اجتماعی در یک جامعه رخ میدهد، هنرمندان و مردم میتوانند از هنر گرافیتی به عنوان رسانه ایی قوی برای بیان اعتراضات خود استفاده کنند. از نمونه موثر آن میتوان به دیوار برلین اشاره کرد.

دیوارنگاری مردمی در اکثر کشورها جنبه ی غیرقانونی از دیدگاه حکومتی دارد. در صورت خلق آثار بدون مجوز قانونی و رضایت صاحبان املاک ، به عنوان تخریب قلمداد شده و جرمی همراه با مجازات محسوب میشود. غیرقانونی بودن دیوارنگاری مردمی مانع و سدی برای گسترش این هنر نشده است اما موانع زیادی را در این راه برای هنرمندان ایجاد کرده است. اختلاف نظریه های موجود در میان مدیران شهری، مراجع قانونی از یک طرف و هنرمندان و پیروان گرافیتی از طرف دیگر از نمونه موانع این هنر است.

غیرقانونی بودن دیوارنگاری مردمی موجب شده است که هنرمندان آن ناشناس یا از اسامی مستعار برای خود استفاده کنند. از معروف ترین این هنرمندان میتوان به بنکسی هنرمند بریتانیایی اشاره کرد.
آثار گرافیتی بنکسی سعی در بیان مسائل سیاسی و اجتماعی همراه با بیانی طنزگونه و طعنه آمیز دارد. مفاهیم و موضوعاتی که در آثار بنکسی بیشتر به چشم میخورد مسائلی پیرامون ضد جنگ، ضد سرمایه داری، اختلاقات طبقاتی وهمچنین خصلت های انسانی مانند طمع و دورویی است. از آثار مشهور بنکسی میتوان به دختری با بادبادک اشاره کرد.